Nieuwe inspiratie voor plasticvrije Wadden
De Wadden in 2025 plasticvrij. Dat is de droom van meer dan vijftig beleidsmakers, ondernemers, wetenschappers, vrijwilligers, natuurliefhebbers en beheerders. Vrijdag 28 februari staken ze tijdens de werkconferentie Community Plasticvrije Wadden de koppen bij elkaar om wegwerpplastic terug te dringen en lokaal hergebruik van plastic te versnellen.
De Community Plasticvrije Wadden was de drijvende kracht achter de werkconferentie. Zij wil met bewoners, exploitanten en bezoekers het bewustzijn voor het plasticprobleem vergroten en goede alternatieven aandragen, zodat er uiteindelijk minder zwerfafval in Werelderfgoed Waddenzee terecht komt. Het doel is een (wegwerp-)plasticvrije Wadden in 2025.
Eigenaarschap nemen
Van al het aangespoelde afval komt het meeste van lokale bronnen, vooral de visserij en huishoudens, zo bleek uit het onderzoek Litter-ID dat Wouter Jan Strietman (Wageningen Universiteit) recent uitvoerde op Striend. Slechts een deel van het afval komt van andere landen. Dat benadrukt dat we zelf verantwoordelijkheid moeten nemen voor het (plastic-) zwerfafvalprobleem in de Waddenzee.
Wegwerpplasticvrije terrassen
De conferentie vond plaats bij Stayokay Terschelling, dat zelf ook lid is van de Community. “Op de terrassen is het niet moeilijk om je plastic te vervangen, er zijn genoeg duurzame alternatieven”, stelde Albert Wiegman van Stayokay Terschelling. Het is wel belangrijk om personeel mee te nemen in dit nieuwe verhaal, en dat is een uitdaging omdat het verloop in de horeca groot is, gaf hij toe. “Lastig is het op dit moment achter ‘de counter’ (in de keuken). We moeten de producenten nog veel meer meekrijgen om anders met verpakkingen om te gaan. Dit willen we binnen de Community ook oppakken.”
We moeten de producenten nog veel meer meekrijgen om anders met verpakkingen om te gaan. Dit willen we binnen de Community ook oppakken.
Plastic afval hoeft geen afval te zijn
Dat je van laagwaardig vervuild strandafval toch nog prachtige producten kunt maken, liet Bram Peters, oprichter van ‘Plastic Fantastic’, zien. Als je het meeneemt in een bulk zijn er goede bruikbare producten van te maken, denk aan vlonders, palen of zelfs volwaardige huizen. Na zijn inspirerende verhaal ging bij deelnemers de knop om en werden in no-time diverse bruikbare Waddenproducten van strandafval bedacht: geen wegwerpproducten maar strandpalen of Wadlaarzen.
Inzicht
De dag bood verder verschillende actieve workshops voor meer bewustzijn. Deelnemers konden bijvoorbeeld zelf buiten meedoen om microplastics te monitoren met het Groot Microplastic Burgeronderzoek: een eenvoudige methodiek, op ieder moment en door iedereen uit te voeren, waarmee je 1m2 analyseert op aanwezig microplastic. Of ze leerden, onder leiding van gedragspsycholoog Niels Götz, hoe ze stap voor stap recreanten kunnen verleiden minder afval te laten rondslingeren.
Het Maritiem Instituut Willem Barentsz, de zeevaartschool op Terschelling, neemt het onderwerp mee in het vak ‘Marine environmental awareness’ en houdt met studenten ook opruimacties op het strand. “De laatste jaren scoort de plasticvervuiling enorm hoog in wat leerlingen ervaren als ‘de grootse bedreigingen voor de scheepvaart’, het is een onderwerp dat ze echt raakt”, vertelde docente Kim Zuidema.
De laatste jaren scoort de plasticvervuiling enorm hoog in wat leerlingen ervaren als ‘de grootse bedreigingen voor de scheepvaart’, het is een onderwerp dat ze echt raakt.
Schoonjutten
De conferentie sloot op zaterdagochtend af met een opruimactie onder leiding van Guus Schweigmann van de Milieujutter. In anderhalf uur raapten 12 man bij het oostelijk deel van De Plaat op Terschelling 113 kg afval op. Er werd schrikbarend veel vispluis gevonden. Vispluis is nylondraad dat in trossen onder visnetten wordt geknoopt om het net te beschermen tegen slijtage van obstakels op de zeebodem. Rijkswaterstaat heeft in het kader van de Community drie extra kotters ingezet om het onderzoek naar afbreekbaar biopluis als alternatief voor vispluis te versnellen.
Waardering en delen
Plasticvrije Wadden werkt door kennis in het gebied te verbinden en goede initiatieven op te schalen. Tijdens de conferentie werden drie korte inspiratiefilmpjes gelanceerd van duurzame initiatieven: plasticvrije horeca, hoe iedereen kan helpen bij het opschonen van stranden en het lokaal hergebruik van plastic. Meepraten en delen kan via #plasticvrijewadden en @plasticvrijWad. Een site met een activiteitenkalender is in ontwikkeling.
Over de organisatie
De werkconferentie werd mogelijk gemaakt met ondersteuning van Rijkswaterstaat en een financiële bijdrage van het Waddenfonds. De werkconferentie werd in samenwerking met tal van partijen georganiseerd, zoals Circulair Friesland, Zeehondencentrum Pieterburen, Stayokay Terschelling, NHL Stenden, It Erfskip, Save Plastics, de zeevaartschool en de 25 deelnemende partijen in de Community Plasticvrije Waddenzee. De organisatie kijkt terug op een geslaagde werkconferentie.